Oude Peugeot fietsen

[Beeperhorrie]

Om maar meteen goed te beginnen heb ik een prospectus gevonden uit 1886. De auto is pas net begonnen maar fietsen reden er al langer. Zelf zou ik er best een willen bestellen, zeker voor de toenmalige prijzen.

[Beeperhorrie]

Slechts vijftien jaar later zijn de 'anderhalve cent' fietsen en de kwetsbare 'x-frame' fietsen uit de catalogus verdwenen. Het aanbod is nu niet meer heel erg verschillend van de huidige fietsen. De bekende basislijnen zijn bereikt.
We zien buiten de gewone herenfiets ook de opoefiets en een tandem. Zelfs de eerste vouwfietsen zijn nu voor consumenten te koop.

Wat ook opvalt is dat de quadricycle en de tricycle hun plek hebben gevonden tussen de fietsen. Heden ten dage kennen we deze als quad en trike.

[MarcoPeus]

Wat een uitgebreide brochure, echt alles wat leverbaar is staat er in.

[Beeperhorrie]

Hierbij stel ik u voor aan de Peugeot bicyclette Lion, de Bâti á cadre modèle B. Een fiets van rond 1890, 1895.



Op zich dus al een rijwiel wat redelijk lijkt op de fietsen die we inmiddels al zolang gewend zijn. Maar er zijn behoorlijke verschillen.




Groot verschil zien we meteen al bij het balhoofd, anders dan de buis in buis met kogellagers zoals we die al ongeveer honderd jaar toepassen is hier een pen in cup met een schroef sluiting toegepast, waarin natuurlijk wel wat vet kan worden gebruikt om het sturen enigszins soepel te laten plaats vinden. Ook zien we dat 125 jaar geleden er al een framenummer werd toegepast.




De detail foto van de vooras leert ons dat de spatbordbeugel wel zeer solide was met een constructie dwars door de voorvork heen. Ook het keurige vetnippel op de as zelf geeft aan dat er best goed over was nagedacht.



Wat ook al op de eerste afbeeldingen te zien is is het gebrek aan een framebuis van zadel naar de trapas. Deze is eigenlijk onontbeerlijk en omdat deze fiets deze niet heeft is de fiets erg vatbaar voor doorbuigen of zelfs breken. Deze Bâti á cadre modèle B was de goedkopere uitvoering want de modèle A had deze framebuis wel, maar was dan ook meteen een stuk duurder.



Aan de achteras zien we dat er geen sprake is van een vrijloopnaaf, dus gewoon een 'doortrapper'. Wie ooit wel eens op een fiets met een dergelijk wiel heeft gereden komt snel tot de conclusie dat het niet mogelijk is om even te stoppen met trappen; de trappers blijven doorduwen. Wie uit gewoonte probeert te remmen door terug te trappen wordt over het voorwiel gelanceerd. Ik heb zelf vroeger in Drenthe wel eens zo het fietspad van dichtbij kunnen bekijken.
Iets anders wat opvalt is de beugel met het 'oog', ik heb geen idee waar dat voor is. Wie weet het wel? Het zou kunnen zijn om een stok in te steken en als standaard te gebruiken of misschien om de fiets aan op slot te zetten.



Wat verder nog opvalt is dat de ketting anders is dan we nu gewend zijn. Ik heb twintig jaar geleden bij Wipperman kettingen in het magazijn een dergelijke ketting nieuw zien liggen. Dit bedrijf is allang ter ziele dus wie er nu nog een zoekt kan wel eens een serieus probleem hebben.



En bij het achterwiel was al te zien dat de achteras geen variabele montage heeft dus de ketting moet op een andere manier gesteld worden. Een derailleur was er nog niet dus werd de trapas variabel gemaakt.

[Tuuur]

Prachtige posts, hulde!!!

[Bart-Peugeot]

Leuk om deze details, zo uitgelicht te zien.

[Beeperhorrie]

Thans presenteer ik u de 1910 Peugeot bonhomme roadster léger, of zoals deze bij ons en in andere Europese landen werd geleverd met de Engelse benaming:Peugeot light gentleman's roadster.



We zijn met deze 'lichte' fiets zo'n 15 á 20 jaar verder sinds de eerder besproken fiets. Alles wat niet absoluut nodig was om te fietsen zat er standaard ook niet op. Hoewel het er erg minimalistisch uitziet is deze roadster uitgerust met een aantal extra's. Ze zullen gaandeweg besproken worden.
De light gentleman's roadster was destijds een sportieve fiets, niet voor de man die zich noodzakelijk verplaatste op de fiets maar voor de recreatieve rijder. De toevoeging 'light' stond ook voor een lichtere fiets dan de specifieke vervoerskarren met zware spatborden en bagage dragers.

De light gentleman's roadster was vergelijkbaar met wat nu een mountainbike zou zijn. In mijn optiek iets onbegrijpelijks. Want regelmatig kom ik ze tegen, stoere midlifecrisis mannen met hun gezicht onder het vuil wat van het voorwiel af met een boog over het stuur wordt gesproeid. Achterop een enorm 'remspoor' vanaf hun nek via de ruggengraat tot op het punt waar zo'n bruine streep zich ook bij menig als straatnomade levende junk tentoon spreidt. Bij de vraag waarom dan toch geen spatborden krijg je een onzinnig verhaal over extra grammen gewicht en stroomlijning. Ja ja, alsof de enorme hoeveelheden klei en vuil op het lichaam niet net zo veel wegen als een spatbordsetje. De stroomlijning laat ik helemaal maar in het midden, de gemiddeld gezette buik die ik meestal zie verknoeid de eventuele stroomlijning toch al definitief. Bovendien mag ik hier niet over spuien daar ik zelf ook behoorlijk te zwaar ben.
In ieder geval is er in bijna 110 jaar wat dat betreft weinig veranderd.

Het eerste wat kan opvallen aan de fiets is de handrem, van een iets andere constructie dan we nu kennen maar niet wezenlijk afwijkend.





Bij het voorwiel is deze constructie al iets aparter. Het is een cantilever systeem met een zeer solide centraal trekconstructie.





Voor een betere controle tijdens het fietsen heeft deze fiets een vrijloopnaaf. Dus je kan tijdens de rit ook even stoppen met trappen, een enorme verbetering. Wat hier ook te zien is: de plekken waar de spaken elkaar kruisen zijn aan elkaar geklemd waarna de klemmetjes zijn gesoldeerd en nog steeds een ketting voor een onderbroken tandwiel.



Voor het zitwerk was er een plat sportief licht uitgevoerd lederen zadel, op de fiets hier afgebeeld nog steeds het originele. Ook sportief lichtgewicht de trappers, voldoende grip door de ribbelranden die de schoenzolen voldoende weerstand geven.





Natuurlijk mocht op de Peugeot de leeuw niet ontbreken. Deze staat ook prominent voorop het balhoofd genageld. Het voortandwiel geeft zelfs plek aan wel drie leeuwen.





Precies achter het kettingwiel zit het laatste extra aan deze fiets, iets wat we tegenwoordig niet meer tegenkomen. Als er wordt teruggetrapt bedient een constructie in het bracket een hevel die de velgrem achter laat remmen.

[MarcoPeus]

Wat een schitterend ontwerp zeg. Prachtige details (goeie foto's ook) en schitterend patina.

[Beeperhorrie]

Ik kwam maar zo nog een Peugeot light gentleman's roadster tegen, zelfde bouwjaar als bovenstaande, ook 1910.
Deze is minder mooi overgebleven en ook niet rijvaardig. Er zitten technisch ook wat verschillen aan en dat geeft wat meer inzicht in wat er toen, 108 jaar geleden, al mogelijk was met de fietsen.



Hoewel het zadel niet het juiste is voor deze fiets is het wel een zadel wat op andere Peugeots in die tijd zat dus misschien heeft de eerste koper er een comfort zadel op laten zetten, misschien was het onderdeel van een optiepakket. Geen idee maar het is period.

Vergelijken we de voorzijde ven met de vorige dan valt op dat er geen voorrem op zit. Maar er zit wel iets op het stuur.
Het is een versnellingshevel. De kabel ontbreekt maar wel zichtbaar is het geleide wieltje op de bovenste framebuis waar de kabel overheen zou moeten lopen.





De achternaaf is veel dikker dan die op de eerdere roadster. En dat heeft een reden want in deze naaf zit een versnellingssysteem. Toen al!
Ik heb jaren de fiets van mijn opa gehad (tot deze bij brand verloren ging) dit was een fiets van voor de tweede wereldoorlog en die had ook een dergelijke naaf. Ik durf redelijk zeker te zeggen dat de hier afgebeelde naaf waarschijnlijk net als die op opa's fiets twee versnellingen heeft.
Bij de versnellingsfiets ontbreken de kettingspanners, een mooie constructie die ook tegenwoordig niet meer zo wordt gemaakt.



Wat verder nog te zien is: een gewone fietsketting en een kleiner bracketstel.
Het voortandwiel heeft volle tanden en is niet onderbroken zoals de andere Roadster maar de leeuwtjes zijn gelijk. Misschien is er wel een modernere aandrijflijn in gezet dat weet ik niet. Ik heb nog niet in beeld tot wanneer deze voortandwielen werden gemaakt.
Het kleinere bracketstel komt doordat hier geen rem constructie in zit. Geen remmen? Ja hoor, de zolen van het schoeisel, gewoon goed vooruit kijken en in geval van nood de voeten aan de grond. Remmen waren gewoon een accessoire wat extra moest worden aangeschaft.

[Beeperhorrie]

Iets anders wat opvalt is de beugel met het 'oog', ik heb geen idee waar dat voor is. Wie weet het wel? Het zou kunnen zijn om een stok in te steken en als standaard te gebruiken of misschien om de fiets aan op slot te zetten.

Ik ben er achter waarvoor dit 'oog' was. Het is bij een doortrapper onmogelijk om vanuit stilstand weg te fietsen. Er moest eerst gestept worden en dit was dus het opstapje vanaf waar men vaart kon maken om te gaan fietsen. Voet op de trapper kon niet omdat die trapper hoe dan ook rond ging draaien en bij het omhoog gaan werkt je eigen gewicht dus tegen en haalt de snelheid er weer uit.